سخنرانان کلیدی نخستین همایش مرکز مطالعات مقاومت، حاکمیت ملی و توسعه (محات) در تهران

نخستین همایش «مرکز مطالعات مقاومت، حاکمیت و توسعه» (محات) میزبان پژوهشگران برجسته‌ای است که آثارشان به‌طور مستقیم با پرسش‌های امپریالیسم، نسل‌کشی، توسعه و مبارزات معرفتی در جنوب جهانی پیوند دارد. پژوهش‌های این اندیشمندان، با وجود گستره جغرافیایی و سنت‌های فکری متفاوت، در یک دغدغه مشترک تلاقی می‌کند: حاکمیت ملی، مبارزه ضد‌-امپریالیستی و شرایط مادی و فکری لازم برای ایجاد نظمی بدیل در جهان.

آشنایی با سخنرانان کلیدی همایش: اوتسا پاتنیک، رادیکا دِسای، بیژن عبدالکریمی، پرابهات پاتنیک، علی قدری، پاریس یِروس و مکس آئل.

سخنرانی افتتاحیه توسط رئیس همایش: فواد ایزدی، دانشیار مطالعات آمریکا در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، پژوهشگری است که آثارش به بررسی سیاست خارجی ایالات متحده، دیپلماسی عمومی، و زیرساخت‌های رسانه‌ای‌ای می‌پردازد که از طریق آن‌ها قدرت‌های امپریالیستی روایت‌های خود را درباره ایران و جنوب جهانی بازتولید می‌کنند. اثر مهم او، دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران، شبکه‌ای از نهادها، کنشگران و جوامع سیاستی را مورد پژوهش قرار می‌دهد که پشت تلاش‌های ایالات متحده برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی ایران و پیشبرد پروژه تغییر رژیم قرار دارند.

اوتسا پاتنیک، استاد بازنشسته اقتصاد سیاسی در مرکز مطالعات اقتصادی و برنامه‌ریزی دانشگاه جواهر لعل نهرو، از برجسته‌ترین پژوهشگران اقتصاد سیاسی روستایی، امنیت غذایی و استثمار استعماری است. پژوهش‌های او درباره اقتصاد دهقانی و تاریخ استخراج امپریالیستی، بنیانی مهم برای نقدهای معاصر سرمایه‌داری جهانی و بازاندیشی مفهوم توسعه از منظر جنوب جهانی فراهم کرده است. او به‌همراه پرابهات پاتنیک نویسندهٔ کتاب نظریه‌ای دربارهٔ امپریالیسم است؛ اثری نظری و بنیادین که الگوهای معاصر انباشت سرمایه‌داری و امپریالیسم را تحلیل می‌کند.

رادیکا دِسای، استاد مطالعات سیاسی و از مدیران «گروه پژوهشی اقتصاد ژئوپولیتیک» در دانشگاه مانیتوبا در کانادا است. او با تحلیل‌های خود درباره ژئوپولیتیک، سلسله‌مراتب جهانی پول و روندهای چندقطبی‌شدن شناخته می‌شود. کتاب مهم او اقتصاد ژئوپولیتیک: پس از هژمونی آمریکا، جهانی‌شدن و امپراتوری مداخله‌ای اثرگذار در مباحث مربوط به نظم جهانی است. او از چهره‌های برجسته «گروه مانیفست بین‌المللی» است که به توسعه تحلیل‌های مربوط به چندقطبی‌شدن و دگرگونی‌های ساختاری می‌پردازد. کتاب اخیر او سرمایه‌داری، کرونا و جنگ: یک اقتصاد ژئوپولیتیک سهمی مهم در فهم بحران‌های سرمایه‌داری معاصر دارد.

بیژن عبدلکریمی، دانشیار فلسفه در دانشگاه آزاد اسلامی تهران، و از فیلسوفان برجسته معاصر ایران است که آثارش به واکاوی مدرنیته، هستی‌شناسی و بنیان‌های فکری جهان ایرانی امروز می‌پردازد. از مهم‌ترین آثار او تفکر به‌منزلهٔ کنش سیاسی، و غروب زیست‌جهان ایرانی است؛ آثاری که امکان بسط معرفت‌شناسی‌های جنوب را فراهم کرده و مقولات مدرنیته و نقد اروپامحور را به چالش می‌کشند.

پرابهات پاتنیک، استاد بازنشسته در مرکز مطالعات اقتصادی و برنامه‌ریزی دانشگاه جواهر لعل نهرو، از برجسته‌ترین اقتصاددانان سیاسی معاصر است که پژوهش‌های او درباره پول، تورم و امپریالیسم –به‌ویژه در کتاب ارزش پول– نسل‌های متعددی از پژوهشگران را تحت‌تأثیر قرار داده است. اثر مشترک او با اوتسا پاتنیک، سرمایه و امپریالیسم: نظریه، تاریخ و زمانهٔ حاضر، نظریه‌پردازی جامعی در باب چگونگی سازمان‌یابی انتقال ارزش، توسعه(نایافتگی) و شکل‌گیری طبقاتی در سراسر جنوب جهانی به‌وسیلهٔ سازوبرگ‌های امپریالیسم ارائه می‌کند.

علی قدری، اقتصاددان سیاسی و استاد مدعو در دانشگاه سان‌یَت-سِن در جمهوری خلق چین، پژوهشگری است که آثارش به واکاوی سازوکارهای امپریالیسم، جنگ دائمی، «توسعه‌زدایی» و «انباشت از طریق پسماند» در منطقه عربی–ایرانی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه این فرایندها دستاوردهای پس از استقلال را نابود کرده‌اند. از مهم‌ترین آثار او انکار توسعهٔ عربی: پویایی‌های انباشت از طریق جنگ‌های تعرضی است؛ کتابی که نشان می‌دهد چگونه جنگ‌ها و تعرض امپریالیستی به ‌مثابه ساختاری برای توسعه‌زدایی در جهان عرب مسیرهای پیشینِ توسعهٔ خوداتکاء را از میان برده‌اند.

پاریس یِروس، استاد اقتصاد بین‌الملل در دانشگاه فدرال اِی. بی. سی. در سائوپائولو است و در رشته‌های علوم اقتصادی، اقتصاد سیاسی جهانی و علوم انسانی و اجتماعی تدریس می‌کند. او از ویراستاران نشریه جنوب کشاورزی: مجله اقتصاد سیاسی و از چهره‌های محوری شبکه جنوب کشاورزی است. آثار او به مسئله ارضی، کار، نژاد و رهایی ملی در آفریقا و به طور کلی جنوب جهانی می‌پردازد. او هم‌چنین ویرایشگر کتاب‌های مهمی چون بازپس‌گیری زمین: خیزش جنبش‌های روستایی در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین و نیز بازپس‌گیری آفریقا: یورش و مقاومت در قرن بیست‌ویکم است.

مکس آئل، پژوهشگر ارشد در گروه مطالعات منازعه و توسعه در دانشگاه گنت و عضو رصدخانه تونسی حاکمیت ملی بر غذا و زیست بوم، از پژوهشگران برجسته جنوب جهانی در حوزه اقتصاد سیاسی و عدالت زیست بومی‌ست. کتاب او نیو دیل سبز مردمی بدیلی رادیکال و جنوب‌محور در برابر دستورکارهای جریان اصلیِ گذار سبز ارائه می‌دهد. او همچنین تحلیل‌های مهمی درباره اقتصاد سیاسی رهایی فلسطین پس از «طوفان الاقصی» ارائه کرده است؛ تحلیل‌هایی که به تخریب زراعی، راهبردهای استعمار وطن‌گزین و اشکال مقاومت ضد-سیستمی در منطقه عربی–ایرانی می‌پردازند.