هم‌زمان با افزایش شتاب رشد جنوب جهانی و افول سلطه‌گری غرب، این نیاز بیش از پیش احساس می‌شود که خاستگاه و محوريت توليد انديشه و علم از نظر محتوا و همچنین جغرافیا تغییر کند. در رویکرد جديد با هدف فاصله‌گرفتن از گفتمان سلطه؛ لازم است مفاهيمی همچون مقاومت و استعمارزدایی كه بن‌مايه اصلی شكل گيری آنها به شكل عملی در جنوب جهانی بوده، با نگاه شرقیْ بومی‌سازی و نظریه‌پردازی شده و خلق دانش، معرفت و روايت پيرامون اين مفاهيم از فهم شرقی (و به‌عنوان سوژه‌ مركزی) توليد شوند. از نظر جغرافیایی، برای توليد اين قرائت جديد به مكان‌يابی‌های جديدی نیاز داريم؛ چرا که صنعت دانش مستقر در هسته‌ی نو-استعماری، گفتمان‌های معرفتی و تحلیلی انتقادی را در محدوده‌های تحمل‌پذیر برای سلطه‌گری خویش کنترل و تعیین می‌کند، و این محدوده‌ها در دوره‌ی کنونی مدام تنگ‌تر می‌شوند. از این رو دانشگاهیان جنوب جهانی به طور فزاینده‌ای در حال ایجاد شبکه‌ها و نهادهای خود در سراسر جهان برای بازپس‌گیری روایت‌ها هستند.

در این جریان پرشتاب دگرگونی، دانشگاهیان ایرانی و منطقه غرب آسیا که به مفاهيم فوق آشنایی دارند، رسالتی مهم و عاجل در اين دوره‌ی «پيچ معرفتی» احساس کرده و در شرايط ادای تكليف علمی-معرفتی و انديشگاني خود قرار گرفته‌اند تا به فرايند توليد دانش بومی درباره‌ی مفاهيم بلند مقاومت، استعمارزدايی و امپرياليسم‌ستيزی از طريق نگاه انتقادی به سازوکارها و دانش غربی كمك نمايند. مرکز مطالعات مقاومت، حاکمیت ملی و توسعه (مُحات) قصد دارد به سهم خود در این راستا نقش‌آفرینی کند.

این نهاد، که در دانشگاه تهران در ایران مستقر شده، یک مرکز تحقیقاتی بین‌المللی و میان‌رشته‌ای است که اندیشمندان منطقهٔ عربی-ایرانی و جهان گسترده‌تر غیرغربی را گرد هم می‌آورد تا بذر مناظرات و مراودات اندیشه‌ای جدیدی را بکارد، تولید دانش بومی را تقویت کند و ارتباطات با مراکز مشابه را برای ترویج شبکه‌ای چندقطبی از تولید دانش ضداستعماری ایجاد کند.

 این مرکز رسالت خود را ایجاد شبکه‌ای از دانشمندان، دانشجویان، متفکران و فعالین سیاسی در راستای بسط و ترویج دیدگاه‌های فکری جنوب جهانی تعریف می‌کند، و به طور خاص، متعهد می‌شود که بر اهمیت جبهه مقاومت در منطقهٔ عربی-ایرانی در پیش‌روی مبارزات ضد-سیستمی و در چارچوب نظم جهانی چندقطبی نوظهور تمرکز کرده و ابعاد مختلف آن را مورد ارزیابی قرار دهد.